BSH: Kredia për Biznese, Tremujori II – 2017

Sipas të dhënave zyrtare nga Departementi i Politikës Monetare në Bankën e Shqipërisë, kredia për biznese shënoi rritje të moderuar gjatë tremujorit të dytë të vitit 2017, e ndikuar si nga rikuperimi i ngadaltë i kërkesës për kredi dhe oferta e ngurtë, ashtu edhe nga shlyerja e kredive me probleme. Përmirësimi i aktivitetit ekonomik ka ndikuar në shtimin e likuiditetit të bizneseve, në rikuperimin e ngadaltë të kërkesës për kredi nga ky segment, si dhe ka mundësuar shlyerjen e kredive. Kredia për biznese sipas monedhave është mbështetur nga kredia në lekë. Ndërkohë, sipas qëllimit të përdorimit është kredia për investime, që ka kontribuar pozitivisht. Normat e interesit për kreditë në lekë për bizneset kanë shënuar rënie në tremujorin e dytë të vitit. Bankat presin që standardet dhe kërkesa e kredisë për biznese të jetë e ngjashme edhe në tremujorin e tretë të vitit 2017.

Portofoli i kredisë për biznese në bilancin e bankave është tkurrur me 6 miliardë lekë në tremujorin e dytë të vitit 2017. Ky reduktim ka reflektuar rimëkëmbjen e ngadaltë të kredisë për këtë sektor, shlyerjen e kredive, si dhe ndikimin e lartë kontabël nga luhatjet e kursit të këmbimit. Kjo ecuri është reflektuar në uljen e peshës së kredisë së bizneseve ndaj totalit me 1.2 pp krahasuar me fundin e vitit 2016, për të arritur në 65.9%. Në rënie shfaqet edhe raporti i kredisë për biznese ndaj PBB-së në 24.5% përkundrejt 25.2%, që shënonte në dhjetor 2016.

Megjithatë, pastruar nga efekti i kursit të këmbimit, portofoli i kredisë për biznese shfaq një rritje tremujore me 2 miliardë lekë, më e lartë sesa një tremujor më parë dhe në linjë me sjelljen sezonale të kredisë. Ndërkohë, në terma mesatarë vjetorë, norma e rritjes shfaqet e ngadalësuar në rreth 2%, e ndikuar edhe nga rritja e fortë e këtij portofoli në të njëjtën periudhë të një viti më parë. Dobësia e kredisë së bizneseve ka reflektuar një rikuperim të ngadaltë të kërkesës për kredi nga bizneset, si dhe kushtet akoma të shtrënguara të kreditimit për biznesin e madh. Kredia për këto të fundit ka diktuar edhe trajektoren e rritjes së moderuar të kredisë për biznese, për shkak të peshës së madhe të këtij segmenti në portofolin e kredisë së bankave (prej 60.4%).

Rritja e kredisë për biznese është përcaktuar nga kreditimi në lekë, i cili, pavarësisht normave më të ngadalësuara se në tremujorin e parë, vijon të rritet me ritme të larta prej 8.4%. Zhvillimet tremujore tregojnë se rritja e portofolit të kredisë në lekë me 3.2 miliardë lekë nuk arriti të kompensojë tkurrjen e fortë, prej rreth 8.9 miliardë lekësh të kredisë në valutë, për të njëjtën periudhë. Tkurrja e lartë e këtij portofoli është ndikuar ndjeshëm nga mbiçmimi i fortë i lekut ndaj monedhave euro dhe usd, veçanërisht në muajt maj dhe qershor. Duke e rregulluar për këtë efekt, tkurrja e kredisë në valutë për biznese është rreth 0.5 miliardë lekë. Këto zhvillime janë reflektuar në rritjen e peshës së kredisë në lekë ndaj totalit të bizneseve në 38.5%, ose 3.4 pp më e lartë se muaji qershor 2016. Përgjatë vitit të fundit, portofoli i kredisë së bizneseve po shfaq një zhvendosje të shpejtë drejt monedhës vendase, nxitur edhe nga normat e ulëta të kredisë në lekë për këtë segment.